Rozkminki pl
Nazwa Święto Trzech Króli to określenie mówiące o najstarszym chrześcijańskim święcie, starszym nawet od Bożego Narodzenia, obchodzonym już od początku III wieku n.e. Zwane jest również epifanią, czyli uroczystością objawienia pańskiego lub ukazaniem i znane było najpierw na Wschodzie jako święto Objawienia Pana lub święto Magów, a następnie na Zachodzie jako święto Króli. Sama nazwa święta odnosi się do królów, jednak Ewangelia św. Mateusza mówi raczej o magoi – czyli uczonych (magach) zajmujących się astrologią. Określenia ” trzej królowie” jako pierwszy użył Tertulian w III wieku naszego tysiąclecia, a upowszechnił je św. Cezary z Arles na przełomie IV i V wieku n.e.
Najbardziej powszechna w naszych szerokościach geograficznych wersja wydarzeń mówi o tym, ze trzej królowie przybili do Betlejem z trzech wówczas znanych kontynentów, czyli Europy, Azji i Afryki. Drogę wskazywała im gwiazda za którą podążali. Powodem pojawienia się trzech mędrców w wiosce Betlejem położonej w zachodniej części Judei było objawienie, czyli de facto narodzenie nowego „króla”, dzieciątka Jezus. Stąd też inna nazwa święta – uroczystość objawienia pańskiego. Trzej Królowie przybywszy na miejsce chcieli mu oddać hołd.
Dokąd dokładnie przybyli trzej królowie?
Przy tym wszystkim musimy pamiętać, że Nowy Testament był spisywany kilkadziesiąt lat po tych wydarzeniach. I posługuje się mnóstwem alegorii, symboliką oraz uproszczeniami. Motyw dziecka cudem uratowanego od zguby, które potem staje się kimś wielkim, powtarza się w wielu opowieściach orientalnych.
Jak było naprawdę?
Święto 6 króli?
Pewnie obiła Ci się o uszy niefrasobliwa wypowiedź jednego z polityków, która urosła do rangi memu, że w Polsce obchodzimy Święto 6 Króli. Większość pukała się wówczas w głowę, a sam autor tych słów prawdopodobnie po dziś dzień zastanawia się, co miał na myśli.
Co jednak jeżeli w tej z pozorów absurdalnej historii jest ziarenko prawdy? W opowieści o Trzech Królach powinniśmy się dopatrywać przede wszystkim wspomnianej już wcześniej symboliki oraz uproszczenia wielu spraw, które wydarzyły się w tamtych czasach. Uproszczenia były konieczne, żeby historia była zrozumiałą dla kolejnych pokoleń i mogła być w przystępny sposób przekazywana. Nie sposób jeden do jednego przełożyć ówczesnych realiów na dzisiejszą rzeczywistość. Według tradycji mędrców było trzech, co oczywiście określono prawdopodobnie na podstawie liczby darów (złoto, kadzidło i mirra) jednak wspominano również o 2, 4, 10, 12 a nawet 60. Na temat Święta Trzech Króli krążą różne mity i legendy, ale po kolei…
Czy Trzej Królowie byli Królami?
Wiele kolęd wspomina o trzech królach, którzy podążając za gwiazdą przybyli, aby złożyć hołd Dzieciątku Jezus w Betlejem. W Piśmie Świętym nie są oni nazywani królami, a ich liczba nie jest określona. W Biblii trzej królowie określani są jako „mędrcy ze Wschodu”.
Skąd określenie mędrcy? Na wielu dworach na bliskim wschodzie, w tym w starożytnym Babilonie i Persji, uczeni astrologowie często służyli jako kapłańscy doradcy. Ich wiedza była tak tajemna i niezrozumiała, że wiele osób uważało, że praktykują w sztuce magii. Dopiero od VI wieku trzej magowie byli określani jako trzej królowie.
Święto Trzech Króli - Było trzech króli czy więcej?
Jak powszechnie wiemy Święto Trzech Króli nawiązuje do opisanej w Biblii historii narodzenia dzieciątka Jezus. Jednak autorzy nie precyzują ilu królów przyszło powitać narodzonego Zbawcę. Zdaje się, że mogło ich być od 2 do 60.
Trzej królowie - Kacper, Melchior i Baltazar?
W późniejszych opowieściach magowie zostali zidentyfikowani po imieniu i określono kraje, z których prawdopodobnie pochodzili, a ich liczba została określona na trzech. Liczba ta wywodzi sie prawdopodobnie z liczby prezentów jakie przyniesli do Betlejem. W VI wiku nadano im też tytuły królewskie. Król Melchior pochodził z Persji był znany ze swej mądrości i przyniósł do Jezusa skrzynię złota, Król Gaspar (zwany też „Caspar”, „Jaspar” lub po prostu Kacper) pochodził prawdopodobnie z Indii, zwany był też „hojnym” i podarował dzieciątku Jezus specjalne kadzidło. Baltazar natomiast pochodził z Arabii i ofiarował nowemu królowi mirrę, używaną do wyrobu perfum, lekarstw i papirusu. Są też źródła , które głoszą, że trzej królowie byli irańskimi księżami, ale do tego wrócimy jeszcze w dalszej części artykułu.
Czy trzej królowie na pewno podążali za gwiazdą?
W ewangelii według Św. Mateusza znajdziemy raczej lakoniczny opis, z którego nic konkretnego nie wynika. Wspomina on, że „Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie” Mt 2,2 oraz „A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię.” Mt 2,9.
Możemy jedynie wywnioskować, że jakiś obiekt zwany „gwiazdą” doprowadził Mędrców ze Wschodu do miejsca narodzin Jezusa Chrystusa w Betlejem. Czym mógł być ten obiekt? Są różne teorie. Jedni mówią o supernovie, inni o koniunkcji planet, jeszcze inni twierdzą, że była to kometa. Kometę możemy raczej od razu odrzucić bo w owych czasach komety zwiastowały raczej nadejście nieszczęść wszelakich, w tym głodu, klęski suszy, wojny czy śmierć. Obecnie technologie oraz wiedza pozwalają sprawdzić jak wyglądał układ planet widziany w tamtych czasach. Sęk w tym, że nikt nie zna konkretnej daty kiedy to Mędrcy ze Wschodu ujrzeli opisane zjawisko. Wszystkie najbardziej pasujące zjawiska takie jak wybuch supernovej czy odpowiednia koniunkcja planet miały miejsce od 1 do 7 roku p.n.e. Obecnie jako najbardziej prawdopodobną wersję podaje się koniunkcję Jowisza i Wenus, do której doszło w 3 roku p.n.e.
Jakie znaczenie miały dary przyniesione przez trzech króli?
Ich dary miały również specjalne znaczenie symboliczne: złoto oznaczało status Jezusa jako „Króla”; kadzidło reprezentowało boskość Dzieciątka i jego tożsamość jako Syna Bożego; mirra zaś dotykała śmiertelności Jezusa.
Święto Trzech Króli - Co dokładnie reprezentują Trzej Królowie?
Trzej Królowie reprezentują trzy etapy życia człowieka oraz trzy wówczas znane kontynenty: Melchior „reprezentuje” Europę (wiekowy biały mężczyzna o białych włosach), Gaspar – Azję (mężczyzna o orientalnych rysach), a Baltazar – Afrykę (silny młody czarnoskóry mężczyzna). Nie znamy prawdziwych imion trzech króli, przyjęło się, że mówimy o Kacprze, Baltazarze i Melchiorze.
Był też czwarty Król, Król Herod
Król Judei, Herod Wielki, gdy usłyszał pogłoski o narodzinach Jezusa, nowego „króla”, zaczął się obawiać o swój status. Tak się złożyło, że trzej królowie w drodze do Betlejem zatrzymali się na dworze Heroda. Ten ich wezwał, aby oddali dzieciątku Jezus pokłon i wskazali mu miejsce narodzin nowego króla. W tym ukryte było jednak drugie dno.
W Księdze Mateusza znajdziemy informację, że magowie zatrzymali się w pałacu Heroda w drodze do Betlejem, a król poprosił ich, aby dali mu znać, gdzie jest to nowonarodzone dziecko, tak żeby też mógł pójść i złożyć mu hołd. Ale magowie zostali ostrzeżeni we śnie, aby nie wracali do Heroda, bo ten chce skrzywdzić Jezusa. W drodze powrotnej trzej królowie obrali inną drogę powrotną, ominąwszy teren rządzony przez Króla Heroda, po czym wrócili do swoich krajów i nigdy więcej o nich nie słyszano.
Czy Król Herod naprawdę był taki zły?
Niektóre źródła historyczne mówią, że to był niezły król, a przekaz o rzekomych zamiarach uśmiercenia Dzieciątka Jezusa to jedynie nadinterpretacja, bo musiałby przeczesać cały Betlejem i uśmiercić wszystkie nowonarodzone dzieci, ale kto wie czy nie byłby w stanie tego zrobić. Definitywnie miał coś nie tak pod sufitem. Był okrutny, bezwzględny, podejrzliwy. Niby typowy przedstawiciel możnowładców bliskowschodnich, ale wietrząc intrygi i podstępy, zabił nawet swoją żonę Mariammę oraz trzech synów. I jeszcze kilku innych członków rodziny.
Dzień Trzech Króli obhcodzimy 6 stycznia, w Polsce on dniem wolnym od pracy, w którym rodziny zbierają się na orszakach trzech króli, które przechodzą przez miasta i wsie.
Rozkminili: Gabriela Skardzińska & Ivan Fernandez
Redakcja: Dominik Grott
Grafika: Hubert Kalinowski
GIPHY App Key not set. Please check settings